|
«Биз албатта сизлар билан биргамиз, фақат (уларнинг устидан) кулмоқдамиз, холос», дейишади. 15. Аллоҳ уларнинг устидан кулади ва ўз туғёнларида адашиб-улоқиб юришларини давомли қилади. 16. Улар ҳақ йўлнинг ўрнига залолатни сотиб олган кимсалар бўлиб, бу савдоларида фойда қилмадилар ва тўғри йўлга юрувчилардан бўлмадилар“. [2:8-16]
Аллоҳ Таоло суранинг бошларида бизга мўминларнинг аҳволини, ундан кейин эса кофирларнинг аҳволини баён қилди. Энди мана бу оятларда мунофиқларнинг аҳволини баён қилмоқда. Мунофиқлар сиртдан ўзларини мўмин қилиб кўрсатадилар, дилларида эса куфр бор. Улар Аллоҳ ва мўминлар билан алдашмачоқ ўйнамоқчи бўладилар. Лекин улар фақат ўзларинигина алдайдилар, холос. Уларнинг дилларидаги ақидалари касал, ночор, шак-шубҳага тўла. Ўзларини ислоҳчилармиз, деб даъво қиладилар. Аслида эса улар бузғунчилардир. Ўзларини мўмин ҳисоблайдилар. Аслида эса мўминликни мазах қиладилар. Шундан кейин Аллоҳ уларнинг ўзларини мазах қилишини билдириб, уларнинг савдолари зиён кўрганини, ўзлари эса очиқ залолатда қолганларини баён қилади.
Бу оятларда қуйидаги масалалар намоён бўлади.
يُخَادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم
(Улар Аллоҳни ва имонли кишиларни алдамоқчи бўладилар ва фақат ўзларинигина алдайдилар). [2:9]
Бу ердаги (مخادعة ) сўзи (مفاعل ) бобида келяпти. Яъни, бу икки тарафлама бўладиган иш. Ҳар икки тараф бир-бирини алдамоқчи бўлади. Шунинг учун биз бу сўзни алдаш эмас, алдашмачоқ ўйнаш, деб таржима қилдик. Хўш, бир тарафдаги Аллоҳ Таолонинг Ўзи билан мўминлару иккинчи тарафдаги мунофиқлар ўртасида шу иш қандай юз бериши мумкин?!
(الخدع ) сўзи яшириш, мубҳамлаштириш маъноларини англатади. Бу иш мўминлар билан мунофиқлар ўртасида бўлиши мумкин. Мунофиқ мўминларга ўзини мусулмон қилиб кўрсатади, дилидаги кофирлигини эса яширади. Шунингдек, мўмин ҳам айрим ишларини кофирлар ва мунофиқлардан яширади. Бундай ишлар масалан, урушларда, жангларда бўлади. «Уруш алдашдир». Лекин бу ерда табиий бир савол туғилади: хўш, мунофиқлар қандай қилиб Аллоҳ Таоло билан алдашмачоқ ўйнайдилар? Мана шу ерда бироз тўхталиб ўтмасак бўлмайди. Бу масалага назар ташлайдиган бўлсак, Аллоҳ Таолонинг мунофиқларни алдаши уларни билдирмасдан даражама-даража ҳалокат сари боришларига қўйиб беришидир.
63-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204